Przewożenie dzieci w samochodzie - przepisy i zasady

Nieprawidłowe przewożenie dzieci w samochodzie wiąże się z ogromnymi konsekwencjami! Kierowca, przewożący dziecko bez pasów lub fotelika samochodowego czy innego urządzenia przytrzymującego, naraża je na ogromne niebezpieczeństwo, a siebie dodatkowo na mandat i punkty karne!

Przepisy przewóz dzieci w samochodzie

W Polsce od 1999 roku obowiązują przepisy regulujące przewóz dzieci w samochodzie. Niegdyś w fotelikach musiały podróżować wszystkie dzieci, które nie ukończyły 12 lat.

Zgodnie z aktualnym kodeksem drogowym, w pojazdach kategorii M1, N1, N2 oraz N3, które są wyposażone w pasy bezpieczeństwa lub urządzenia przytrzymujące dla dzieci, dziecko, które ma poniżej 150 cm wzrostu musi być przewożone w foteliku bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci, które:

• jest zgodne z masą i wzrostem dziecka,
• odpowiada właściwym warunkom technicznym, które są określone w przepisach Unii Europejskiej lub w regulaminach EKG ONZ, dotyczących urządzeń przytrzymujących dla dzieci w pojeździe,
• jest zainstalowane w pojeździe, zgodnie z zaleceniami producenta urządzenia, który wskazuje, w jaki sposób urządzenie może być bezpiecznie stosowane.

Jak wybrać fotelik samochodowy dla dziecka?

Przed zakupem fotelika dziecięcego do samochodu należy zwrócić uwagę, zarówno na zalecenia montażu, które podaje producent, jak również na to, czy spełnia wymagane normy.

Europejska Komisja Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG/ONZ) wyróżnia pięć grup wagowych fotelików bezpieczeństwa dla dzieci:

• Grupa 0 – dziecko waży mniej niż 10 kg.
• Grupa 0+ - dziecko waży mniej niż 13 kg.
• Grupa I – dziecko waży od 9 do 18 kg.
• Grupa II – dziecko waży od 15 do 25 kg.
• Grupa III – dziecko waży od 22 do 36 kg.

Z kolei w nowej normie ECE R129/i-Size klasyfikacja fotelików wiąże się z wzrostem i wiekiem dziecka. Pierwsza faza R129/01 to foteliki dla dzieci o wzroście do 105 cm, kolejna to foteliki dla dzieci o wzroście od 105 do 150 cm.

Z kolei homologacja R129/03 z grudnia 2018 roku pozwala na korzystanie z fotelików dawnej klasyfikacji od 9 kg do 36 kg i minimum 15 miesięcy, jeśli urządzenie można zamontować za pomocą systemu ISOFIX oraz posiada tzw. nogę stabilizującą.

Podkładki samochodowe dla dzieci – czy warto?

Podkładki do przewozu dziecka w samochodzie nie zapewniają dzieciom takiego bezpieczeństwa, jak klasyczne foteliki samochodowe i są przeznaczone wyłącznie dla najmłodszych, których waga wynosi od 15 do 36 kg.

Mimo tego, że wiele podstawek ma możliwość montażu za pomocą systemu Isofix, to nie montuje się ich do siedzeń samochodowych, co powoduje, że nie są stabilne i nie pozostaną w miejscu, jeśli dojdzie do wypadku. Ponadto, podkładki samochodowe nie chronią ciała dziecka, ani jego główki.

Jak przewozić dziecko w samochodzie z przodu?

Zgodnie z kodeksem drogowym, przewóz dziecka na przednim  siedzeniu w foteliku samochodowym lub innym urządzeniu przytrzymującym dzieci, jest możliwy pod warunkiem wcześniejszego wyłączenia poduszki powietrznej.

Jest to niezwykle istotne, również w sytuacji w której fotelik jest ustawiony tyłem do kierunku jazdy. Siła, z jaką poduszki powietrzne aktywują się w czasie kolizji lub wypadku, może zagrozić zdrowiu, a nawet życiu dziecka!

Jak przewozić dziecko w samochodzie w nosidełku?

Małe dzieci mogą być przewożone w nosidełku w pojeździe, to nic innego jak fotelik dla najmłodszych. Niegdyś nosidełko dla dziecka było dozwolone wyłącznie, gdy dziecko ważyło mniej niż 13 kg.

Obecnie jeśli spełnia kryteria wzrostu, w tym przypadku poniżej 87 centymetrów, może podróżować w samochodzie w nosidełku. Zaleca się nawet, aby dzieci do 15 miesiąca życia zawsze podróżowały tyłem do kierunku jazdy.

Pamiętajcie, że nosidełko, tak samo jak fotelik bezpieczeństwa, musi spełniać wszystkie kryteria wymienione w przepisach.

Czy można przewozić dziecko w samochodzie dostawczym?

Dziecko może podróżować w samochodzie dostawczym oraz ciężarowym, pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów, które regulują przepisy ruchu drogowego. Oznacza to, że podczas podróży w samochodzie dostawczym dziecko musi jechać w foteliku bezpieczeństwa lub innym urządzeniu podtrzymującym, jeśli ma mniej niż 150 cm wzrostu i nie ma przeciwwskazań lekarskich.

Wyższe dzieci mogą podróżować samochodem dostawczym oraz ciężarowym z zapiętymi pasami bezpieczeństwa.

Przewóz dziecka bez fotelika

Dziecko nie musi być przewożone w foteliku lub innym urządzeniu przytrzymującym dzieci podczas podróży taksówką, specjalistycznym środkiem transportu sanitarnego, pojazdem Policji, Straży Granicznej lub straży gminnej/miejskiej oraz gdy posiada zaświadczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do przewożenia w foteliku lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci.

Poza tym, dziecko, które ma co najmniej 135 cm wzrostu, ale jego masa oraz wzrost uniemożliwiają zapewnienie fotelika do przewozu lub innego urządzenia przytrzymującego dla dzieci, nie musi również podróżować w foteliku lub innym urządzeniu, również w pojazdach kategorii M1, N1, N2 oraz N3.

Jak przewozić 3 dzieci w samochodzie?

W sytuacji przewozu trójki dzieci w pojeździe, istnieje możliwość przewożenia dwójki dzieci na fotelikach, a trzeciego zabezpieczonego pasami bezpieczeństwa. Dotyczy to pojazdów do przewozu osób, które mają nie więcej niż osiem miejsc, oprócz siedzenia kierowcy oraz pojazdów samochodowych, które mają co najmniej cztery koła oraz zostały zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków, mające maksymalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 tony.

Dokładny zapis w ustawie Prawo o ruchu drogowym, brzmi:

„zezwala się na przewożenie w pojeździe kategorii M1 i N1 (…), na tylnym siedzeniu pojazdu trzeciego dziecka, w wieku co najmniej 3 lat, przytrzymywanego za pomocą pasów bezpieczeństwa, w przypadku gdy dwoje dzieci jest przewożonych w fotelikach bezpieczeństwa dla dziecka lub innych urządzeniach przytrzymujących dla dzieci, zainstalowanych na tylnych siedzeniach pojazdu i nie ma możliwości zainstalowania trzeciego fotelika bezpieczeństwa dla dziecka lub innego urządzenia przytrzymującego dla dzieci.”

Jakie są kary za nieprawidłowe przewożenie dzieci w samochodzie?

Zgodnie z najnowszymi stawkami, za nieprawidłowy przewóz dzieci w samochodzie, kierowca może otrzymać mandat w wysokości 300 zł oraz:

• 5 punktów karnych – za jedno dziecko.
• 10 punktów karnych – za dwoje dzieci.
• 15 punktów karnych – za więcej niż dwoje dzieci.

Funkcjonariusze policji mogą ukarać kierowcę zarówno za brak fotelika lub innego urządzenia przytrzymującego dla dzieci, a nawet nie jego nieprawidłowy montaż.

Przewożenie dzieci w foteliku w Europie

Zasady przewozu dzieci w fotelikach bezpieczeństwa są wspólne dla wszystkich państw w Unii Europejskiej. Oznacza to, że dziecko, które ma poniżej 150 cm wzrostu musi podróżować w foteliku bezpieczeństwa lub innym urządzeniu przytrzymującym.

Unia  Europejska nieustannie dąży do zapewnienia jak największego bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom ruchu drogowego. Jednym ze standardów jest norma ECE 16, która nakazuje we wszystkich państwa członkowskich, wyłączenie poduszki powietrznej podczas przewozu dziecka w foteliku na przednim siedzeniu, tyłem do kierunku jazdy.

Od wielu lat zaleca się także montaż fotelika na przednim siedzeniu tyłem do kierunku jazdy, ze względu na budowę ciała dziecka i jego delikatne kręgi, które są szczególnie narażone na ogromne obciążenie w sytuacji wypadku.

Dziecięca główka ma tu również ogromne znaczenie, głównie dlatego, że zajmuje ¼ powierzchni całego ciała dziecięcego, co oznacza że w trakcie wypadku, jeśli będzie skierowana przodem do kierunku jazdy, to z dużą siłą poleci do przodu, co może doprowadzić do przerwania kręgów.

Ryzyko takich sytuacji znacznie maleje, jeśli fotelik z małym dzieckiem jest ulokowany tyłem do kierunku jazdy. Wówczas siła uderzenia jest rozłożona na większą powierzchnię. Unia Europejska dąży do tego, aby wszystkie dzieci w wieku do 4 lat były przewożone w fotelikach, montowanych tyłem do kierunku jazdy, na przednim siedzeniu.

Jednakże, nie wszędzie w UE dziecko może podróżować w foteliku na przednim siedzeniu, nawet przy wyłączonej poduszce powietrznej. Niektóre państwa stosują dodatkowe kryterium w postaci wieku:

• Białoruś, Bułgaria, Czarnogóra, Chorwacja, Grecja, Słowenia - 12 lat, to minimalny wiek dziecka, które może być przewożone na przednim siedzeniu w samochodzie.
• Francja - 10 lat, to minimalny wiek dziecka, które może być przewożone na przednim siedzeniu w samochodzie.
• Holandia – dziecko w wieku do 3 lat może być przewożone TYLKO na tylnym siedzeniu. Dziecko nie może podróżować na przednim siedzeniu w Holandii, jeśli nie ukończyło 12 lat i ma poniżej 150 cm wzrostu, a fotelik nie jest dopasowany do jego rozmiaru.
• Niemcy – dziecko, które ma poniżej 150 cm wzrostu i poniżej 12 lat powinno być przewożone w foteliku lub innym urządzeniu przytrzymującym i dopasowanym do jego rozmiarów.
• Hiszpania – dziecko, które nie ukończyło 12 lat nie może być przewożone na przednim siedzeniu, bez urządzeń zabezpieczających.
• Litwa – dziecko, które nie ukończyło 12 lat i nie ma 135 cm wzrostu nie może być przewożone na przednim siedzeniu bez urządzeń zabezpieczających.
• Włochy - dziecko, które nie ukończyło 12 lat i ma mniej niż 150 cm wzrostu nie może być przewożone na przednim siedzeniu bez urządzeń zabezpieczających.
• Norwegia – przewożenie dziecka, które nie ukończyło 4. Roku życia musi być przewożone w foteliku, zamontowanym tyłem do kierunku jazdy. Do takiego standardu dąży również UE we wszystkich państwach członkowskich.

To nie wszystko! Unia Europejska również dąży do tego, aby jakość fotelików dziecięcych była na jak najwyższym poziomie, co powoduje, że będą musiały spełniać odpowiednie normy.

Od września 2023 roku nowa norma R129/i-Size, która zastąpi starą normę ECE R44, wymusi na producentach sprzedaż fotelików samochodowych dla dzieci, które spełniają szczegółowe wytyczne UE i podnoszą bezpieczeństwo dzieci, przewożonych w pojazdach.

Od września 2024 roku sprzedaż fotelików bezpieczeństwa, zgodnych ze starą normą ECE R44, będzie już zabroniona w UE, ale jeszcze przez 8 lat będzie można z nich korzystać.